ตัวอย่างการสอน

 ตัวอย่างการสอน

 

โดย : ครูปานหทัย   อึ้งเกมษมศรี ( ครูประจำชั้นระดับอนุบาล 1 )  โรงเรียนบ้านคุณแม่ จ.เชียงใหม่

ทางช่อง : true ปลูกปัญญา ทรูวิชั่นส์ 9

ตอน : เพื่อนครู : โคมลอย

อำนวยการผลิตโดย : สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สรุปความรู้

           ครูป่านเตรียมความพร้อมเด็กๆในเรื่องของวิถีชีวิต การดำรงอยู่ โดยเริ่มฝึกตั้งแต่เล็กๆ ในเรื่องของชีวิตประจำวันและการช่วยเหลือตนเอง เพราะ "การที่คนเราจะไปอยู่ในสังคมได้ ต้องใช้ชีวิตให้เป็น"

           โดยแนวทางของครูป่านก็คือ เรียนปนเล่น โดยการค่อยๆ คุยให้เขาเข้ามารเียนรู้ เปิดใจ เปิดโอกาสให้เด็กและดูความต้องการของเขา ซึ่งถ้าเด็กถามแล้วเราไม่รู้อย่าโกหกเด็ก ควรไปหาความรู้ด้วยกัน โดยจะต้องสอดแทรกให้เด็กรู้ว่าจะต้องไปหาวิธีไหนให้ได้มาซึ่งคำตอบอีกทีหนึ่ง ซึ่งครูก็จะคอยจัดระบบกระบวนการคิดให้เด็กและเป็นผู้ช่วยให้เด็กประสบความสำเร็จ

           และในทุกๆ เช้าครูป่านจะพาเด็กๆ เดินเที่ยวชมรอบๆ โรงเรียน เพื่อให้เด็กรู้จักสังเกต เมื่อเด็กๆ รู้จักสังเกตแล้วเขาก็จะเริ่มตั้งคำถามเอง ซึ่งครูป่านก็จะคอยสอดแทรกกระบวนการคิดและกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ไปด้วย 

          และจากการพาเด็กๆ เดินเที่ยวชมรอบๆ โรงเรียนนั้น เด็กๆ ของครูป่านเห็นโคมลอยของพี่ๆ ชั้นประถมที่เขาปล่อยขึ้นฟ้า เด็กจึงถามครูป่านว่า "โคมลอยลอยได้ยังไงครับ"

จากคำถาม.....สู่การเรียนรู้ 

          กิจกรรมนี้ครูป่านจะเน้นเด็กเป็นศูนย์กลาง กระตุ้นให้คิดเปิดโอกาศให้ถาม และเรียนรู้จากนามธรรม โดยให้เด็กๆ ลงมือปฏิบัติจริงผ่านการตรวจสอบด้วยตัวเอง

          จากคำถามว่าโคมลอยลอยได้อย่างไรนั้น เด็กๆ ก็จะมาตั้งสมมติฐานกัน

          ซึ่งขั้นตอนการพิสูจน์โดยทดลองนี้ครูผ่านจะใช้ ถุงชาเป็บแบบจำลองของโคมลอย ซึ่งทดสอบจากความคิดเด็กว่า ใช้ลมจากใบไม้และพัดลมในการลอย โดยวิธีนี้ถุงชาก็ลอยได้แต่ลอยในทิศทางซ้าย-ขวา ไม่ใช่ลอยขึ้นบน (กระบวนการนี้เด็กๆ ได้เรียนรู้ในเรื่องของทิศทางด้วย) และวิธีการทดลองสุดท้ายโดยให้ไฟ 

          การทดลองการลอยโดยใช้ไฟนี้ครูป่านได้หยิบยกกิจกรรมมาจากบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย เรื่อง จรวจถุงชา ซึ่งครูป่านให้แบ่งเป็นสองกลุ่มเพื่อให้เด็กๆ มองเห็นกิจกรรมได้ง่ายขึ้น

ถุงชาที่ใช้ในการทดลอง

แบ่งเด็กเป็น 2 กลุ่ม

           จากการทดลองโดยใช้ไฟ ปรากฎว่ากระดาษลอยขึ้นทิศบน

เริ่มจุดไฟ

เด็กๆ สัมผัสถึงความร้อน

เผาไหม้เสร็จ ถุงลอยขึ้นด้านบ้าน

ขั้นตรวจสอบการพิสูจน์จาการทดลอง

          ในตอนท้ายกิจกรรมครูป่านจะถามเด็กๆ เสมอว่า "ถ้าครูนำกิจกรรมมาเด็กๆ จะทำอย่างไร หรืออยากทำอะไรในกิจกรรม" และเด็กๆ จะบอกได้ว่าเขาใช้ทักษะอะไร กิจกรรมใช้วิธีไหน อะไร อย่างไง

            และจาการทดลองครูป่านนำโคมของจริงมาเพื่อพิสูจน์ว่าสิ่งที่เด็กหาคำตอบมานั้นเป็นจริงหรือไม่ ซึ่งครูเปิดพัดลมให้โคมพองตัวและตั้งขึ้น โดยขั้นตอนนี้ครูป่านให้เด็กๆ ลองจับโคมว่าเป็นอย่างไร จากนั้นครูเอทำการจุดไฟและปล่อยโคม

สรุปกระบวนการทางวิทยาศาสตร์เรื่อง การลอยของโคม

มีหลักการดังนี้ครับ

          ประการรแรก อากาศมีแรงกดดันในทุกทิศทาง แรงกดนี้มีทั้งแรงกดและแรงผลัก มันจะผลักสิ่งที่เบากว่า
        ประการที่สอง อากาศมีน้ำหนัก อากาศที่มีมวลมากกว่าจะมีแรงกดดันมากกว่าที่พื้นผิวของโลก แรงดึงดูดของโลกจะดึงดูดอากาศไว้ ทำให้อากาศบริเวณพื้นผิวมีมวลมากกว่า มีความหนาแน่นมากกว่า แรงกดดันของอากาศจะมีมากบริเวณที่ห่างออกไปเมือเราจุดโคมไฟ ทำให้อากาศในโคมร้อนขึ้น ทำให้อากาศขยายตัว ในโคมมีปริมาตรที่จำกัด ไม่สามารถขยายตัวตามอากาศได้ จึงทำให้อากาศส่วนหนึ่งหลุดออกจากโคม เพราะฉนั้น ในปริมาตรของโคมเท่าเดิม แต่มีมวลของอากาศน้อยกว่า จึงทำให้มันเบากว่าอากาศรอบๆ ตัวของมัน มันจึงถูกอากาศรอบๆตัวของมันเข้าแทนที่หรื...

ทำไมโคมที่หนักกว่าอากาศจึงลอยได้
           เพราะอากาศเองก็มีน้ำหนักเช่นกัน อากาศที่เต็มอยู่ในโคม มันจะมีน้ำหนักของมันเองบวกกับโคม สมมุติว่า น้ำหนักอากาศในโคมเท่ากับ10 (เท่ากับน้ำหนัก ถ้าจะให้โคมลอยได้ต้องทำให้มีน้ำหนักรวม
             เมื่อโคมได้รับความร้อนทำให้อากาศขยายตัว จนมีบางส่วนล้นออกไป ถ้าออกไปมากกว่า5 จะทำให้น้ำหนักรวมต่ำกว่า10 มันจะลอยได้
          ความแตกต่างของมวลอากาศจากด้านบนและด้านล่าง ทำให้เกิดแรงผลักหรือแรงยก ดั่งเช่นอากาศที่ต่างกันทั้งสองด้านของปกเครื่องบิน ใต้ปีกจะมีแรงกดดันมากกว่ามันจึงผลักเครื่องบิน

ข้อมูลการลอยของโคมจาก : http://www.physics2u.org/ ออนซอนฟิสิกส์ สังคมแห่งการเรียนรู้วิทยาศาสตร์